Is parkinson te stoppen door eiwitvezels te ontrafelen? Anne Wentink zoekt het uit met een Vidi-subsidie van NWO.
29 juni 2023
Bij hersenziekten als parkinson en alzheimer klonteren eiwitten samen tot vezels. ‘Chaperonne-eiwitten’ ontrafelen die vezels, maar in de reageerbuis zag biochemicus Anne Wentink dat daarmee ook nieuwe problemen kunnen ontstaan. Ze gaat uitzoeken wat er in cellen gebeurt, om erachter te komen wat een medicijn zou moeten doen.
Bron: Universiteit Leiden
Anne Wentink is gefascineerd door chaperonne-eiwitten. ‘Hun naam verwijst naar de Victoriaanse tijd, waarin welgestelde jongeren altijd begeleid werden door chaperonnes om ze voor misstappen te behoeden. Op een soortgelijke manier begeleiden chaperonne-eiwitten net gevormde eiwitten bij hun ontwikkeling en vouwing. Ook zorgen ze dat ze de juiste 3D-structuur behouden tijdens hun levensduur.’ Andere eiwitten reageren vaak heel specifiek op één bepaalde receptor en doen dan hun ding. Chaperonnes zijn anders. ‘Ze zijn uniek onder de eiwitten, omdat ze zo aspecifiek werken en toch doeltreffend zijn.’
Ook wanneer chaperonne-eiwitten de aan elkaar geklonterde vezels tegenkomen die typisch zijn voor neurodegeneratieve ziekten als alzheimer, huntington en parkinson, komen ze in actie. Ze trekken de vezels uiteen tot de enkele eiwitten en kunnen op deze manier de schadelijke ophopingen tegengaan.