Berichten over Onderzoek: nieuws

De ziekte van Parkinson en parkinsonismen zijn ongelooflijk ingewikkelde hersenziektes. Om ze beter te leren begrijpen én medische doorbraken mogelijk te maken is meer onderzoek noodzakelijk.

Op het moment dat de diagnose parkinson gesteld wordt is de ziekte al gedurende een lange periode aanwezig in het lichaam. Men noemt die periode de prodromale fase. Mogelijke klachten in die fase, zoals slaapproblemen, obstipatie en reukverlies, zijn weinig specifiek. Ze zeggen echter wel iets over de kans om later een diagnose parkinson te krijgen. Er zijn ook veranderingen die niet direct tot klachten leiden, maar die wel door nieuwe medische onderzoeksmethoden steeds beter vastgesteld kunnen worden. Een recente Engelse publicatie [1] gaat in op de vraag of het goed is om mensen in deze vroege fase te vertellen dat ze een risico lopen om parkinson te krijgen.

Er is de laatste tijd veel te doen over een nieuwe generatie diabetesmedicijnen, de zogenaamde GLP-1 receptor agonisten (zie kader). De meeste publiciteit gaat naar de toepassing om overgewicht en obesitas te bestrijden. Maar, en daar gaat het hier over, mogelijk hebben deze middelen ook een toepassing bij de ziekte van Parkinson.

Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben samen met een internationaal team van wetenschappers een nieuw parkinson-gen ontdekt. De bevindingen vormen een belangrijke stap in het ontrafelen van de oorzaak achter erfelijke vormen van parkinson en zijn vandaag gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Nature Genetics.

Mensen die recent gevaccineerd zijn tegen tetanus blijken minder kans te hebben om de ziekte van Parkinson te ontwikkelen. Dat suggereert dat de bacteriële infectie een rol speelt bij deze aandoening.

In de afgelopen jaren zijn mensen zich steeds meer bewust geworden van het feit dat lichaamsbeweging erg nuttig kan zijn voor mensen met parkinson. Er is ontdekt dat lichaamsbeweging zowel fysieke als mentale symptomen kan verbeteren, evenals de kwaliteit van leven. Wetenschappelijke studies tonen aan dat lichaamsbeweging belangrijke veranderingen in de hersenen veroorzaakt, zoals een toename van de niveaus van een stof genaamd 'brain-derived neurotrophic factor' (BDNF). 

Er bestaan momenteel nog geen geneesmiddelen, die de ziekte van Parkinson of sommige parkinsonismen kunnen afremmen of stoppen. Toch wordt er al meer dan 20 jaar onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van dergelijke middelen. Al eerder berichtten wij over onderzoek naar mogelijke nieuwe medicijnen tegen parkinson. Het hier beschreven onderzoek is een vervolg op deze eerdere studies.

Het is nog steeds lastig om vast te stellen dat iemand de ziekte van Parkinson heeft. Want pas als mensen moeilijk bewegen, wordt gezegd dat ze parkinson hebben en daardoor wachten mensen soms jaren op een juiste diagnose. De symptomen die in het begin voorkomen, zoals traagheid of trillende handen, kunnen ook door een andere ziekte komen. Bovendien worden klachten in de hele vroege fase vaak niet herkend als zijnde signalen van beginnende parkinson, zoals depressie, verstopping, reukverlies en bloeddrukproblemen. 

Uit onderzoek van dr. Paula Perez Pardo en Joshua Elford van de Universiteit Utrecht naar de Toll-like receptor 4 (TLR4), een soort ‘detector’ op onze cellen die helpt bij het herkennen van schadelijke stoffen zoals bacteriën, in darmcellen blijkt dat deze zowel in de darmen als in de hersenen een belangrijke rol speelt in de ziekte van Parkinson. Ze onderzochten wat de gevolgen zijn van het remmen van de receptor op de ontstekingsreactie die waarschijnlijk bijdraagt aan het ontstaan van parkinson.