PRET

PRET komt uit de cognitieve revalidatie. Een medisch psycholoog heeft mij het ooit voorgeschreven. Ze gaf 'het recept' letterlijk op een gele post-it. PRET staat voor Pauzeren, Rustige werkruimte, Eén ding tegelijk, Tempo rustig.

Pauzeren
Niet rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan, maar gewoon heel bewust en op tijd pauze nemen. Tijdens mijn studie duurde een hoorcollege drie kwartier en daarna was er een kwartier pauze. Een aantal jaar geleden ben ik op mijn werk al bewust pauzes in gaan lassen. Tijdens de lockdowns heb ik tussen de zoomsessies, teamsvergaderingen en interessante webinars ook pauzes genomen om even te relaxen. Bij voorbeeld met 3 minuten ademruimte, die dan weer wel 5 minuten duurt. Om echt tot rust te kunnen komen vind ik een rustruimte of stilteruimte wel handig. Ik merk dat bij veel live-evenementen een rustruimte of stilteruimte vaak niet standaard aanwezig is. Ik vraag er tegenwoordig vooraf specifiek om. Is zo'n ruimte er niet dan kan ik ook besluiten om thuis te blijven.

Rustige (werk)ruimte
Op kantoor probeerde ik vaak al op een ‘concentratieplek’ te gaan zitten omdat in een kantoortuin er voor mij veel te veel afleidende signalen van collega’s zijn. Thuis heb ik gelukkig een eigen werkplek waar hooguit wat koerende duiven of kwetterende vogeltjes omgevingsgeluid produceren. Vorig jaar zaten we in een restaurant dat akoestisch een ware ramp was: een holle echoruimte waar het stemgeluid van alle aanwezigen alleen maar versterkt leek te worden. Het kostte mij bakken met energie om anderen aan tafel te verstaan en om mezelf verstaanbaar te maken. Na één uur ben ik naar buiten gegaan om mijn rust te pakken en mijn eigen accu weer op te laden. Voorlopig ga ik niet meer naar dat restaurant.

Eén ding tegelijk
Multitasken klinkt heel leuk maar voor werken geldt ook hier hetzelfde als voor autorijden, doe het mono. Ongestoord en geconcentreerd focussen op één ding en zo in een flow komen en lekker meters maken. Voorbeeld is het schrijven van dit artikeltje: zonder afleiding is dit nog geen uur doortypen en bij elkaar klikken.

Tempo rustig
Een oude volkswijsheid luidt: ‘Hardlopers zijn doodlopers.’ Ik heb dat een beetje met fietsen. Als ik van A naar B fiets dan zit ik bijna standaard in mijn hoogste versnelling, zeker als ik alleen fiets. En wat voor fietsen geldt, geldt ook voor mijn gedachten. Ik denk sneller dan dat ik praat, ik praat sneller dan dat ik schrijf en ik schrijf acties sneller op dan dat ik ze uitvoer. Soms heb ik een actie in gedachten al 100 keer gedaan voordat hij in het echt is afgerond. Tempo rustig is dan wel een uitdaging. En ook hier kan mindfulness goed van pas komen.

En toen viel ik om
Op 8 juni 2022 gebruikte ik veel te weinig PRET. Het was het tweede jaar van het COVID-tijdperk. Tussen de lockdownperiodes mochten we weer eens een keer naar kantoor. En op kantoor hobbelde ik van de ene afspraak in de andere en kwam ik totaal niet toe aan pauze. Tijdens de afscheidsborrel van collega was mijn accu leeg en zakte ik in elkaar. Het toeval wil dat ik een dag eerder bij de bedrijfsarts al aangegeven had dat fulltime werken langzaam maar zeker een te zware belasting voor mij begon te worden. Met ingang van 13 juni heb ik me voor 50% ziek gemeld. PRET is geen geneesmiddel, de ziekte gaat gewoon door. PRET heeft mij wel geholpen om zo lang mogelijk door te gaan.

Activiteitenweger als instrument
Er zijn hulpmiddelen om voor jezelf heel bewust om te gaan met het energieniveau van je accu, zoals de activiteitenweger. Bij de YOPPERS in West-Brabant hebben we in maart 2023 een sessie gehouden over de activiteitenweger. In principe kan elke ergotherapeut het instrument toepassen. Ik heb het instrument gedeeld met collega’s van de league-of-extraordinary-people en die hebben in november een succesvolle sessie georganiseerd.

JOMO versus FOMO

JOMO is het tegenovergestelde van FOMO. FOMO Is een afkorting voor de Fear Of Missing Out ofwel de angst om ook maar iets te missen. Extreem voorbeeld van FOMO zijn mensen die vastgeketend zitten aan hun telefoontje en bij elk geluid of signaal moeten kijken wat er nu weer voor bericht binnenkomt. JOMO is precies het tegenovergestelde. JOMO staat voor de Joy Of Missing Out en gaat over het waanzinnige genot om de waan van de dag van anderen elders finaal en totaal langs heen te laten gaan. De termen FOMO en JOMO heb ik meegekregen dankzij een theatershow van de Nijmeegse cabaretier Samir Fighil. Het optreden was op 15 juli 2023 in Roosendaal. Het is wel zo prettig als er gewoon een bestaande term is die een probleem en een oplossing heel mooi en heel kort omschrijft. 

Vrij van onnodige stress
In mei 2023 merkte ik dat ik last had van stress die ik met PRET en mindfulness niet onder controle kreeg. Toen ben ik op het idee gekomen om heel selectief met informatie om te gaan. In die tijd zette ik ’s ochtends als ik beneden kwam meteen de tv aan. Via het journaal en Goedemorgen Nederland kwam de ellende uit de wereld met bakken tegelijk de huiskamer binnen. Ik zag het, ik hoorde het, ik nam het op in mijn systeem en tegelijk kon ik er niks mee want de meeste ellende kwam van buiten mijn cirkel van invloed. Ik ben toen gestopt met het journaal kijken en ook op internet en ook op sociale media werd ik heel selectief. En nu ben ik dus vrijwel vrij van onnodige stress. O, is het kabinet gevallen? Who cares! Als mijn schoonvader is gevallen dan is dat wel belangrijk en willen we het zo snel mogelijk weten.

Keiharde keuzes maken in signalen
Om JOMO te kunnen toepassen, moet ik wel keiharde keuzes maken in het overweldigende informatieaanbod. En eigenlijk is het heel simpel. Ik maak onderscheid tussen vier niveaus van informatie en kennis:
Niveau 1 is need to know. Dit is kennis en informatie die voor mij zelf en voor mensen in mijn directe omgeving absoluut noodzakelijk is om de juiste keuzes te kunnen maken en de juiste dingen te doen.
Niveau 2 is nice to know. Leuk om te weten maar niet noodzakelijk om te weten.
Het derde niveau is not to know. Het gaat om kennis en informatie die voor mij totaal irrelevant is.
Het vierde niveau is negatieve kennis. Dit gaat over kennis en informatie die niet klopt of die niet juist is.

Brede welvaart
Wat voor mij echt belangrijk is, is brede welvaart ofwel dat iedereen op deze wereld een fatsoenlijk leven heeft en kan voorzien in de primaire levensbehoeften zoals schone lucht, schoon water, schoon voedsel, een veilige plek om te wonen en familie en vrienden waar je op kunt bouwen en vertrouwen. Kortom een lang, gezond en gelukkig leven voor iedereen. 

Parkinson is in belangrijke mate een niet aangeboren welvaartsziekte die we de wereld uit kunnen helpen.