Door werkgroep wetenschapsnieuws

Het is al lang bekend en door meerdere studies bevestigd: rokers hebben een kleinere kans de ziekte van Parkinson te krijgen. Maar liefst 40% minder! Dit vormt natuurlijk geen pleidooi vóór deze notoir ongezonde gewoonte, maar een verklaring hiervan kan misschien helpen de ziekte beter te begrijpen en zo genezing dichterbij te brengen.

Dat is wat de Amerikaanse neuroloog Kenneth Rose en zijn collega’s uit Boston (USA) onlangs hebben gedaan. Zij deden geen nieuw onderzoek, maar geven een overzicht van wat hierover tot nu toe bekend is.

Allereerst wijzen zij op het groeiend bewijs dat roken de zenuwcellen beschermt tegen parkinson. Maar hoe dat gebeurt, weten we niet. Daarom nam Rose voor een verklaring de verschillende kandidaten uit tabaksrook onder de loep.

Bestanddelen tabaksrook

De eerste en meest onderzochte kandidaat is nicotine, de verslavende stof in tabak. Diverse klinische onderzoeken toonden echter geen heilzaam effect aan, met name niet op de motorische beperkingen bij de ziekte van Parkinson. Een recent onderzoek naar het effect van nicotinepleisters kende dezelfde uitkomst: geen enkel genezend effect.

De tweede stof in tabaksrook die Rose bekeek, is koolmonoxide (CO). Rokers hebben een hogere (aan hemoglobine gebonden) CO-waarde in hun bloed (5 – 9%) dan niet-rokers (0 – 2%). En koolmonoxide verlaagt oxidatieve stress. Rose vermoedt daarom dat CO een zenuwcel-beschermende werking heeft, al wordt dit tegengesproken door het feit dat ook rookloze tabak een kleinere kans op parkinson geeft.

Verder bevat tabaksrook zogeheten monoamine oxidase-B (MAO-B)-remmers. Dat zijn stoffen die een bewezen beschermende werking bij parkinson hebben. Hoe MAO-B-remmers beschermen is nog onderwerp van onderzoek, maar vaststaat dat je bij het gebruik van de MAO-B-remmer rasagiline kunt volstaan met een lagere dosis levodopa.

Tenslotte noemt Rose nog enkele alternatieve verklaringen. De belangrijkste is dat roken ook invloed heeft op de samenstelling van onze darmflora (microbioom). Hoe precies is onbekend, maar mogelijk laat een darmwand met door roken gewijzigde darmbacteriën minder giftige stoffen door.

De slotconclusie luidt dat roken extreem ongezond blijft, maar dat begrip van zijn beschermende werking bij parkinson mogelijk kan helpen de ziekte beter te behandelen.

Bron

Kenneth N. Rose e.a.: ‘Clearing the Smoke: What Protects Smokers from Parkinson's Disease?’, Movement Disorders 2024 Feb;39(2):267-272.  doi: 10.1002/mds.29707