Parkinson: bijna de helft heeft ook slaapapneu
18 januari 2024
We weten al langer dat apneu geregeld vóórkomt bij mensen met de ziekte van Parkinson, maar niet hoe vaak. Evenmin kennen we het verband tussen beide aandoeningen, en welke rol dopamine en verwante stoffen en medicijnen hierbij spelen.
Door werkgroep wetenschapsnieuws
Bij (slaap)apneu krijg je tijdens je slaap tijdelijk geen lucht. Je luchtpijp wordt afgesloten door je tong, huig of weke delen achterin je keel. Dat duurt 10 seconden tot méér dan een minuut, en treedt 10 tot méér dan 40 keer per uur op. Daardoor kom je niet in een diepe slaap, en ontwikkel je een structureel slaaptekort. Bovendien krijgen je organen te weinig zuurstof. Naar schatting 1 – 3% van de bevolking heeft er last van, vooral mannen tussen 45 en 65 jaar. Obstructieve apneu is dus een ernstige ziekte met op den duur grote gevolgen voor je gezondheid. Maar wat is precies de relatie met de ziekte van Parkinson?
Om daarachter te komen bestudeerden Italiaanse onderzoekers van de Universiteit van Campania de wetenschappelijke literatuur in drie grote medische databanken. Gianpaolo Maggi en zijn collega’s vonden 17 studies met gegevens over 1448 mensen met de ziekte van Parkinson, zowel met als zonder slaapapneu. Bijna de helft (45%) bleek beide aandoeningen te hebben. De kans daarop is groter bij ouderen, mannen, mensen met een (te) hoog lichaamsgewicht (BMI), met hoge bloeddruk, en met ernstige bewegingsstoornissen.
Ook vonden de onderzoekers een verband tussen de kans op apneu en de inname van dopamine-agonisten (medicijnen die de lichaamscellen toegankelijker maken voor dopamine) en ernstige slaperigheid overdag. Maar zij vonden geen verband tussen de kans op apneu en het functioneren van het denken (cognitieve functies) en neuropsychiatrische verschijnselen.
Deze resultaten wijzen er volgens de onderzoekers op dat obstructieve slaapapneu bij mensen met de ziekte van Parkinson waarschijnlijk een secundair gevolg is van een parkinson(achtige) bewegingsbeperking aan de hogere luchtwegen, en dus geen direct gevolg van het afsterven van zenuwcellen in de hersenen.Tenslotte merken de onderzoekers ook op dat het vóórkomen van slaapapneu naar hun mening niet karakteristiek is voor Parkinson.
Besproken artikel
Gianpaolo Maggi et al. (2023) Prevalence and clinical aspects of obstructive sleep apnea in Parkinson disease: A meta-analysis, Eur J Neurol. 2024 Feb;31(2):e16109, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ene.16109