Door Werkgroep Wetenschapsnieuws

Vooralsnog is er geen medicijn beschikbaar dat de ziekte afremt of geneest. De druk neemt dan ook toe op onderzoek naar de mogelijkheden van niet medicamenteuze behandelingen, aanvullend op dopamine. Voorbeelden van dit soort aanvullende behandelingen zijn muziek- en dans-gebaseerde bewegingstherapieën. Het artikel dat we bespreken geeft een doorkijkje naar de huidige stand van zaken.

Vanuit eerder onderzoek zijn er aanwijzingen, dat muziek kan zorgen voor het verminderen van balans- en loopklachten bij de ziekte van Parkinson. Het is mogelijk, dat dopamine, dat vrij komt wanneer je van de muziek geniet, verantwoordelijk is voor deze positieve effecten. Het ritme van de muziek zou echter ook een belangrijke rol kunnen spelen in deze effecten. Bij de ziekte van Parkinson is het interne gevoel voor timing namelijk verminderd, waardoor het lopen moeilijk kan gaan. Door het ritme van muziek, krijgen de hersenen een extra prikkel van buiten, waardoor lopen gemakkelijker zou kunnen gaan.

In het Verenigd Koninkrijk is recent een studie uitgevoerd waarbij kwalitatief en kwantitatief onderzoek zijn gecombineerd. Kwantitatief: in een gestandaardiseerde looptest is het effect van danslessen op lopen en van muziek op lopen gemeten. Meten gebeurde voor en na de danslessen en er werd verschil gemaakt tussen het afnemen van de test met of zonder muziek. Kwalitatief: aan de hand van een half gestructureerd interview is inzicht gekregen in persoonlijke ervaringen van de mensen die deelnamen aan de danslessen. Gemiddeld volgde elke deelnemer 40 danslessen tussen de voor- en nameting.

Resultaten

De uitkomsten van het kwalitatieve onderzoek waren in veel opzichten positief. De deelnemers ervoeren de aanwezigheid van muziek en het ritme als ondersteunend. Verder sprongen vooral de volgende aspecten eruit: positieve beleving van bewegen,  lotgenotencontact, sociaal contact en welbevinden. Het kwantitatieve onderzoek liet zien dat het volgen van danslessen verbetering gaf in de prestatie op de looptest. Ook de aanwezigheid van muziek tijdens de looptest leidde tot verbetering voordat mensen de danslessen gingen volgen. Na afloop van de danslessen was de prestatie op de test met en zonder muziek hetzelfde. Volgens de onderzoekers zou dit kunnen komen doordat de danslessen het interne gevoel van timing verbeteren, waardoor de ‘hulp’ van buitenaf (van de muziek) na de danslessen minder nodig is en minder toegevoegde waarde heeft. Ook eerdere onderzoeken hebben laten zien dat de aanwezigheid van muziek tijdens het lopen alleen voor betere prestatie zorgt, wanneer mensen nog geen training hebben gevolgd, waarin ze oefenen om met muziek te lopen.

Conclusie

Slotconclusie is dat regelmatig trainen van dansen (of lopen) op muziek het lopen tot een bepaald niveau kan vergemakkelijken. Wellicht is er een soort plafond, waarna de muziek zelf geen extra stimulerend effect meer heeft – het lopen verbetert niet meer, wanneer je al langer hebt getraind. Eventueel kunnen ook andere klachten van de ziekte van Parkinson verbeteren door dit soort trainingen, maar in dit onderzoek is hier niet naar gekeken. Daar ligt dan wellicht een aardige uitdaging voor de onderzoekers.

Noot van de werkgroep wetenschapsnieuws

Het is belangrijk om op te merken dat dit een relatief klein en ongecontroleerd onderzoek was. Er was geen controlegroep en grote variatie binnen de groep wat betreft het aantal danslessen en de ziekte-ernst. Niettemin komen de positieve resultaten van het hier besproken onderzoek overeen met de uitkomsten van veel ander onderzoek naar de effecten van muziek op parkinson. Dus, de slotconclusie blijft: regelmatig trainen van dansen of lopen op muziek kan waarschijnlijk het lopen verbeteren.

Besproken artikel

Jola C, Sundström M, McLeod J (2022) Benefits of dance for Parkinson’s: The music, the moves, and the company. PLoS ONE 17(11): e0265921. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0265921