Wat is RBD?
10 december 2024
REM-slaap gedragsstoornis (REM-sleep Behavior Disorder; ook wel RBD genoemd) is een slaapstoornis die valt onder de ‘parasomnieën’. Dat wil zeggen: stoornissen die gekenmerkt worden door afwijkend gedrag tijdens de slaap. RBD treedt op tijdens de REM-slaap, ook wel bekend als de droomslaap. REM staat voor Rapid Eye Movement (snelle oogbeweging). Tijdens deze slaapfase bewegen de ogen snel heen en weer terwijl ze gesloten zijn.
Normaal gesproken zijn tijdens de REM-slaap de spieren van het lichaam helemaal ontspannen, behalve de oogspieren en ademhalingsspieren. Dit heet spierontspanning of atonie. Bij mensen met RBD ontbreekt deze spierontspanning.
Gedragingen
Mensen met RBD hebben deze spierverslapping veel minder of niet. Daarom leven zij gedurende de REM-slaap hun dromen uit. Zij kunnen allerlei gedragingen uitvoeren zoals praten, schreeuwen, handbewegingen uitvoeren en schoppen of slaan. Wanneer iemand tijdens deze fase wakker wordt (gemaakt), herinnert diegene zich de droom vaak nog goed.
Deze gedragingen komen voornamelijk in het tweede gedeelte van de nacht voor, omdat dit het moment is waarop er meer REM-slaap aanwezig is.
Verwondingen
In sommige gevallen kan het uitleven van dromen tijdens de REM-slaap verwondingen veroorzaken voor patiënten zelf of hun bedpartner. Bij mensen met RBD die een slaapcentrum bezoeken wordt geschat dat 59% door RBD een verwonding heeft opgelopen; voor hun bedpartners wordt dit op 21% geschat [1]. De verwondingen kunnen uiteenlopen van blauwe plekken of kleine verwondingen tot in sommige gevallen zelfs botbreuken. Het is niet bekend hoe vaak verwondingen voorkomen bij mensen met RBD die geen medische zorg hebben gezocht voor het uitleven van dromen.
Mensen met RBD hebben zelf niet altijd door dat ze gedurende de nacht onrustig zijn. Ongeveer 44% van de mensen weet niet dat ze onrustig zijn geweest [1]. Het is vaak de bedpartner die dit opmerkt en melding maakt van de onrust. Overigens wordt niet alle nachtelijke onrust veroorzaakt door RBD, er kunnen ook andere oorzaken zijn.
Bronvermelding
[1] Ana Fernández-Arcos, Alex Iranzo, Mónica Serradell, Carles Gaig, Joan Santamaria, The Clinical Phenotype of Idiopathic Rapid Eye Movement Sleep Behavior Disorder at Presentation: A Study in 203 Consecutive Patients, Sleep, Volume 39, Issue 1, January 2016, Pages 121–132, https://doi.org/10.5665/sleep.5332
Leeswijzer basisinformatie |