Door Jules Janssen Daalen

Vakanties zijn voor mensen met parkinson minstens net zo belangrijk als voor ieder ander. Vakanties kunnen een leuke en ontspannende periode zijn, maar ook als stressvol ervaren worden. Een andere indeling van de dag vergeleken met thuis kan daarnaast het omgaan met medicijnen moeilijker maken en leiden tot bijvoorbeeld vermoeidheid, slaapproblemen en verslechtering van een of meerdere symptomen. Onder leiding van prof. Bas Bloem en dr. Marjan Meinders onderzocht arts-onderzoeker Jules Janssen Daalen van het Expertisecentrum voor Parkinson en Bewegingsstoornissen in Nijmegen met een internationaal team hoe vakantie de symptomen van Parkinson kan veranderen.

Enquête invullen na een vakantie

In dit wetenschappelijke project werd ‘op vakantie gaan’ gezien als een natuurlijk experiment, omdat opeens van alles voor je verandert: zo ben je op een andere plek, slaap je in een ander bed, verandert de structuur van de dag, doe je veel meer of juist veel minder en je verblijft vaak in een warmer klimaat. De onderzoekers hoopten hiermee inzage te krijgen in de wijze waarop al deze zaken van invloed zijn op de dag tot dag verschillen in ernst van de symptomen die mensen met parkinson ervaren.

De afgelopen jaren vulden mensen met parkinson die terugkwamen van vakantie een enquête in. Daarin werd gevraagd hoe de vakantie eruitzag: zo werd gevraagd naar de duur van de vakantie, de bestemming, en bijvoorbeeld de mate van beweging, slaap en stress. Vervolgens werd gevraagd hoe de parkinson-symptomen op vakantie waren veranderd ten opzichte van thuis. Gedurende 3 jaar vulden 212 mensen met parkinson de enquête in, waarvan er 147 binnen 3 maanden na thuiskomst de enquête invulden en dus de meest betrouwbare gegevens konden aanleveren.

Verbetering van symptomen

Het bleek dat bijna de helft van de deelnemers (44,9%) een verbetering van hun symptomen ervoer tijdens de vakantie, een boven verwachting hoog percentage. Slechts 12,9% ervoer een verslechtering van symptomen. Vooral mensen die meer bewogen rapporteerden verbeteringen: ze liepen beter en ervoeren minder pijn, kramp en traagheid. Mensen die beter sliepen op vakantie hadden een verbetering van zowel motorische als niet-motorische symptomen, zoals een betere stemming. Interessant genoeg maakte het niet uit of de vakantie korter of langer dan een week duurde, of iemand lang of kort de ziekte had en was er geen verschil tussen mannen en vrouwen.

Vooral de bevinding dat bijna de helft van de deelnemers symptoomverbetering op vakantie ervoer, is erg hoopgevend voor mensen met parkinson die vakantie zien als een grote uitdaging. Dit onderzoek leert ons een hoop over welke zaken parkinson-symptomen van dag tot dag kunnen beïnvloeden en biedt daarmee aanknopingspunten voor een persoonsgerichte en meer praktische dagelijkse behandeling van symptomen. Daarnaast geeft het aan mensen met parkinson en geliefden houvast voor de aankomende zomer: een recept voor een parkinson-vriendelijke vakantie.

Wetenschappelijke publicatie

De rest van de resultaten ook lezen? Het onderzoek is open access gepubliceerd en daarmee voor iedereen gratis te lezen.

https://movementdisorders.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/mdc3.13597

Janssen Daalen JM, Hubbers J, Sharifi Bonab M, Mathur S, Thijssen DHJ, Bloem BR, Meinders MJ. How Vacations Affect Parkinson's Disease. Mov Disord Clin Pract. 2022 Nov 2;10(1):151-153. doi: 10.1002/mdc3.13597. PMID: 36698995; PMCID: PMC9847288.