Door: Lisanne Dommershuijsen

Waarom hebben we deze studie gedaan?

 Veel studies zijn het afgelopen jaar verschenen over mentale gezondheid bij mensen met de ziekte van Parkinson gedurende de coronapandemie. De meeste van deze studies beschreven dat de coronapandemie heeft geleid tot meer klachten van angst en depressie bij mensen met de ziekte van Parkinson. Het bleef echter onduidelijk welke corona-gerelateerde stressfactoren invloed hebben op mentale gezondheid, wie kwetsbaar is voor dit effect en of we mogelijk iets kunnen doen aan de invloed van corona-gerelateerde stress op mentale gezondheid en kwaliteit van leven. Ons onderzoek had als doel deze vragen te beantwoorden.  

Wat is het PRIME onderzoek en wat meten we hier?

We onderzochten deze vragen in het PRIME onderzoek, een studie naar de kwaliteit van zorg voor mensen met parkinson. Voor de huidige studie voltooiden 844 mensen met de ziekte van Parkinson een vragenlijst tussen april 2020 en februari 2021. In deze vragenlijst vroegen we de deelnemers hoe zij COVID-19 gerelateerde stressfactoren, zoals het verlies van sociale contacten en problemen met toegang tot zorg, hebben ervaren. Ook stelden we vragen over klachten van angst en depressie en ervaren kwaliteit van leven. Verder zijn er vele aanvullende gegevens verzameld, zoals informatie over het omgaan met stress.

Hoe hebben we de relatie tussen corona-gerelateerde stress en mentale gezondheid onderzocht?

 We hebben allereerst de relatie tussen acht corona-gerelateerde stressfactoren en angst en depressie klachten en kwaliteit van leven bestudeerd. Vervolgens hebben we specifiek gekeken naar deze relatie in verschillende subgroepen van mensen met Parkinson. We hebben kwetsbare groepen bestudeerd op drie niveaus: op basis van demografische kenmerken, ziekte-gerelateerde kenmerken en coping-gerelateerde kenmerken (oftewel hoe men omgaat met stress). Als laatste hebben we onderzocht welk effect het verminderen van corona gerelateerde stress kan hebben op angst en depressie klachten en kwaliteit van leven. 

Wat hebben we gevonden?

 We vonden een relatie tussen alle acht de onderzochte corona-gerelateerde stressfactoren en klachten van angst en depressie. Het grootste effect op angst en depressie klachten werd gevonden voor de stressfactor conflicten in de thuissituatie, gevolgd door problemen met toegang tot zorg en medicatie. Bovendien stelden we vast dat de effecten groter waren bij vrouwen, bij mensen met een hoger opleidingsniveau en bij mensen met verder gevorderde Parkinson. De effecten waren juist kleiner bij mensen met een actieve coping strategie, die gekenmerkt wordt door het omgaan met stressvolle situaties door het aanpakken van het probleem. Vervolgens hebben we het mogelijke effect van het verlagen van corona-gerelateerde stressfactoren bestudeerd. Hierbij zagen we dat het verminderen van deze stressfactoren duidelijk betere scores van angst, depressie en kwaliteit van leven gaf bij mensen met verder gevorderde parkinson. Dit effect was echter veel kleiner bij de totale onderzochte groep van mensen met de ziekte van Parkinson, wat doet vermoeden dat behandelingen om corona-gerelateerde stress te verminderen het meest veelbelovend zijn bij mensen met verder gevorderde parkinson.

Wat betekenen deze resultaten?

 De inzichten van dit onderzoek zijn van belang om gerichte behandelingen te ontwikkelen voor mensen met de ziekte van Parkinson die het meest kwetsbaar zijn voor de impact van de coronapandemie op mentale gezondheid. Onze resultaten zijn zowel voor de huidige coronapandemie van belang, als voor toekomstige crisissituaties die klachten van angst en depressie kunnen verergeren.

Wat voor vervolgonderzoek is er nodig?

 Een belangrijke beperking van deze studie is dat zowel de stressfactoren als de klachten van angst en depressie en ervaren kwaliteit van leven op hetzelfde moment zijn gemeten. We moeten daarom verder onderzoek doen naar het oorzakelijke verband van deze bevindingen en de lange termijn effecten van de coronapandemie op de mentale gezondheid van mensen met de ziekte van Parkinson. Bovendien is er vervolgonderzoek noodzakelijk naar de effectiviteit van behandelingen om corona gerelateerde stress te verminderen, zoals mindfulness, virtuele consulten en support groepen.

Het Engelstalige artikel dat is geschreven over dit onderzoek vindt u hier.