Door: Rozemarije Holewijn

De parkinsonmedicijnen worden gedurende de nacht voor operatie ingehouden waardoor patiënten op de dag van de operatie zeer stijf zijn. Vervolgens bevestigen artsen een metalen frame op het hoofd, waarna de patiënt een MRI-scan ondergaat. Hierna worden twee gaten geboord in de schedel. Dan plaatst de arts de hersenelektroden waarbij de patiënt continu testen ondergaat. Nadat de elektroden zijn geplaatst volgt een tweede deel van de operatie. De patiënt gaat onder algehele narcose en de elektroden worden aangesloten op de stimulator die onder het sleutelbeen wordt geplaatst.

Door de vooruitgang in de moderne beeldvormende technieken is het nu waarschijnlijk mogelijk om de plaats van de elektroden voldoende nauwkeurig te bepalen op basis van de MRI‐scan. Het is dan niet meer nodig om tijdens de operatie testen te doen bij de patiënt. De hele operatie zou dan kunnen worden uitgevoerd onder algehele narcose. Dit hebben wij onderzocht in de GALAXY studie. De verwachting voor het begin van deze studie was dat de operatie onder narcose minder traumatiserend zal zijn voor patiënten en zal leiden tot minder verwardheid na de operatie. Daarnaast zal de duur van de operatie korter worden.

Methode

Er zijn 110 patiënten in de studie onderzocht met de ziekte van Parkinson die kandidaat waren voor diepe hersenstimulatie. Zij zijn willekeurig toegewezen aan een operatie onder plaatselijke verdoving of onder algehele narcose. Een half jaar na de operatie onderzochten we of patiënten die geopereerd zijn onder algehele narcose minder stemmingsstoornissen, geheugenstoornissen en gedragsveranderingen ervaarden. Ook werd er onderzocht of de diepe hersenelektroden die geplaatst zijn onder algehele narcose net zo effectief zijn in het verbeteren de klachten van de ziekte van Parkinson.

Resultaten

Er werd geen verschil gevonden tussen beide groepen in het aantal patiënten met stemmingsstoornissen, geheugenstoornissen en gedragsveranderingen na de operatie. De diepe hersenelektroden geplaatst onder lokale verdoving of algehele narcose waren even effectief in het verbeteren van de klachten van de ziekte van Parkinson. Patiënten ervaarden de operatie onder algehele narcose als veel minder belastend en waren even tevreden over de effectiviteit van de diepe hersenstimulatie in vergelijking met patiënten die onder lokale verdoving waren geopereerd. De operatieduur was gemiddeld een half uur korter onder algehele narcose.

Conclusie

Uit deze studie blijkt dat de plaatsing van diepe hersenenelektroden bij patiënten met de ziekte van Parkinson net zo effectief onder algehele narcose kan als onder lokale verdoving. De operatie is op deze manier een stuk minder belastend voor patiënten. DBS wordt hierdoor toegankelijker voor meer mensen met de ziekte van Parkinson. Patiënten die om verschillende redenen geen wakkere operatie kunnen ondergaan, kunnen wel in aanmerking komen voor een operatie onder narcose. De operatieduur wordt hierdoor ook korter, wat betekent dat er meer operaties uitgevoerd kunnen worden en hiermee de wachtlijst korter wordt.

Bron:

Holewijn RA, Verbaan D, van den Munckhof PM, Bot M, Geurtsen GJ, Dijk JM, Odekerken VJ, Beudel M, de Bie RMA, Schuurman PR. General Anesthesia vs Local Anesthesia in Microelectrode Recording-Guided Deep-Brain Stimulation for Parkinson Disease: The GALAXY Randomized Clinical Trial. JAMA Neurol. 2021 Sep 7:e212979. doi: 10.1001/jamaneurol.2021.2979. Epub ahead of print. PMID: 34491267; PMCID: PMC8424530.