Samenvatting MRI-onderzoek van de hersenen bij patiënten met de ziekte van Parkinson
24 december 2019
Laura de Schipper verdedigt op 18 februari 2020 haar proefschrift. De Parkinson Vereniging heeft subsidie verstrekt om het drukken van dit proefschrift mogelijk te maken.
Proefschrift Laura de Schipper
Inleiding
De klachten bij de ziekte van Parkinson en het ziekteverloop verschillen vaak sterk van persoon tot persoon. Voor geen enkele patiënt is de ziekte van Parkinson hetzelfde, maar mogelijk zijn er groepen van patiënten die op elkaar lijken. Het vinden van groepen patiënten die bepaalde kenmerken van ziekte delen, zou meer inzicht in het ziekteproces kunnen geven. In dit proefschrift zijn de hersenen van patiënten met de ziekte van Parkinson en dementie met Lewylichaampjes bestudeerd. Met MRI is gezocht naar veranderingen in de hersenen. Deze veranderingen kunnen misschien helpen bij het categoriseren van patiënten met de ziekte van Parkinson. Ook is er gekeken naar veranderingen die zouden kunnen helpen in het onderscheid tussen de ziekte van Parkinson en dementie met Lewylichaampjes.
Hersennetwerken
We hebben de hersenen onder andere als een netwerk van hersengebieden bekeken. Met structurele MRI zagen we dat sommige netwerken veranderen bij de ziekte van Parkinson ten opzichte van gezonde controlepersonen. We zagen dat verlies van hersenweefsel in specifieke netwerken samenhing met de ernst van met name niet-motorische klachten bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Bij mensen met problemen met het denkvermogen en slaperigheid overdag waren deze netwerken veranderd.
Functionele hersennetwerken
We hebben ook met functionele MRI naar hersennetwerken gekeken. Met functionele MRI kan je naar hersenactiviteit kijken. Hierbij vonden we in diverse hersengebieden verlaagde of verhoogde hersenactiviteit in rust bij patiënten met de ziekte van Parkinson ten opzichte van gezonde controlepersonen. Onder andere in gebieden die een belangrijke rol spelen bij de verwerking van informatie in de hersenen. Dit zijn belangrijke gebieden voor samenwerking in de hersenen.
Witte stof
Daarnaast laten we zien dat patiënten met de ziekte van Parkinson meer afwijkingen in de witte stof (witte stof bevat de lange uitlopers van zenuwcellen, grijze stof bestaat uit de cellichamen van zenuwcellen) hebben dan gezonde controlepersonen. Met name vóór in de hersenen gelokaliseerd en diep in de witte stof, dichtbij de hersenkamers (met hersenvocht gevulde holten in de hersenen). Patiënten met meer witte stofafwijkingen waren ouder en hadden vaker klachten van het denkvermogen en balansproblemen.
Dementie met Lewylichaampjes
De ziekte van Parkinson laat belangrijke gelijkenissen zien met dementie met Lewylichaampjes. Vooral in de beginfase kan dementie met Lewylichaampjes lastig te onderscheiden zijn van de ziekte van Parkinson. We hebben gekeken of we verschillen kunnen vinden tussen hersenen van patiënten met de ziekte van Parkinson en dementie met Lewylichaampjes. We zagen een kleinere hippocampus (onder andere betrokken bij het geheugen) bij patiënten met dementie met Lewylichaampjes ten opzichte van patiënten met de ziekte van Parkinson. Hierbij was met name de kop en het middendeel van de hippocampus aangetast.