Verslag presentatie Thomas Zoon: apathie bij DBS
17 november 2018
Thomas Zoon is psychiater in opleiding in het AMC ziekenhuis waar hij ook zijn opleiding geneeskunde heeft gedaan. Tijdens de opleiding geneeskunde is hij in contact gekomen met het onderwerp ‘apathie’ en hij wilde hier tijdens zijn opleiding zich er verder in verdiepen en zo is hij gekomen bij apathie bij diepe hersenstimulatie.
Het onderwerp heeft echter raakvlakken met de psychiatrie, neurologie en neurochirurgie en op dit moment doet hij het onderzoek bij de afdeling neurochirurgie van het AMC, wat maakt dat hij in het ziekenhuis steeds heen en weer loopt tussen verschillende afdelingen.
Niet-motorische bijwerkingen
Deze interventiestudie start begin 2019. We hebben geleerd hoe goed DBS werkt op motorisch gebied, maar er is nog maar weinig bekend over de invloed die het heeft op hoe je je voelt. Bij parkinson weten we niet hoe de ziekte precies werkt, maar we weten wel dat er verschillende hersendelen bij betrokken zijn. Er wordt nu gefocust op één gebied omdat hier de beste resultaten behaald worden. Maar hier vinden ook verschillende niet-motorsche psychiatrische bijwerkingen plaats.
Aan de hand van vragenlijsten wordt gekeken welke functies er beter of minder goed zijn na een DBS-operatie. Er is echter hierin maar één vraag die gaat over het welbevinden van de patiënt. Dit is ondergeschikt gebleken, maar wel heel belangrijk zo laten recente onderzoeken zien. In het hele brein zijn gebieden die een verschil in activiteit laten zien. Het effect van DBS is niet alleen is op het gebied van motoriek.
Apathisch na DBS-operatie
Voorafgaand aan deze studie is gekeken naar drie patiënten die een DBS-ingreep hebben ondergaan. Aan de hand van een illustratie laat Zoon zien welk deel van de hersenen gestimuleerd wordt. De kern die wordt gestimuleerd is groot, ook het hersendeel waarin de stemming zich begeeft werd geraakt. De drie mensen die deelnamen aan de studie waren erg apathisch na hun DBS-ingreep. Door het gebrek van motivatie werd door hen geen dokter bezocht, maar het was de echtgenoot die aangaf dat er gebrek aan motivatie was opgetreden. Bij het verplaatsen van de DBS, was de apathie al binnen enkele uren verdwenen. Hier wil men nader onderzoek naar doen. Gedacht wordt dat 40 tot 50 procent van de DBS-patiënten hiervan last heeft. Een nieuwe imaging techniek kan heel mooi de banen in de hersenen laten zien, waardoor dit onderzocht kan worden. Hiervoor zijn nu 120 mensen gescreend, uiteindelijk nemen 26 mensen deel aan het onderzoek. Zij worden in twee groepen onderverdeeld. Een groep krijgt DBS-stimulatie in een gebied en de andere groep in een ander gebied. Halverwege de looptijd van de studie wordt er omgeschakeld. Zo kan binnen één patiënt worden vergeleken, wat een meerwaarde aan het onderzoek biedt. Hierdoor zijn er ook minder patiënten nodig. Patienten mogen uiteindelijk zelf kiezen welke instelling zij willen houden. Er is een escape: mensen kunnen hun instelling zelf aanpassen. Ook wordt gekeken of depressieontwikkeling of medicatiegebruik van invloed zijn.