Osteopathie en parkinson
15 december 2015
Osteopathie is ruim een eeuw geleden ontwikkeld door de Amerikaanse arts Andrew T. Still (1828-1917). Hij combineerde zijn medische kennis met eigen, nieuwe inzichten. Zo’n inzicht was destijds dat alle lichaamsweefsels een zekere mate van beweging behoren te vertonen en dat verlies van deze beweeglijkheid een nadelige invloed heeft op de gezondheid. Hij ontwikkelde een manier om met zijn handen weefsels met verminderde beweeglijkheid in het lichaam te kunnen opsporen.
Met specifieke handelingen herstelde hij die beweeglijkheid, om zo een genezend effect op het lichaam uit te oefenen. Deze behandelwijze was toen revolutionair. In 1891 stichtte Still 'The American School of Osteopathy'. Dat was het startsein voor een verdere ontwikkeling van de osteopathie. In de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk is osteopathie inmiddels een erkende vorm van gezondheidszorg geworden. In Nederland is deze vorm van geneeskunde nog relatief jong: de eerste osteopaten vestigden zich in 1985 in Nederland.
Beschrijving van de therapie
Osteopathie is een manuele geneeswijze die zich richt op het vinden en behandelen van functiestoornissen van gewrichten, weefsels en bewegingen in het lichaam. Deze beweeglijkheid is nodig om goed en zonder klachten te kunnen functioneren.
De totale samenhang van alle bewegingen in het lichaam vormt het terrein van de osteopathie. Iedere structuur is voortdurend in beweging en kan alleen op die manier functioneren. De structuur dirigeert de functie, terwijl de functie weer een grote invloed op de vorm van de structuren heeft. De osteopaat werkt vanuit een brede visie op de klacht van de patiënt. De brede visie in de diagnostiek wordt gevormd door het toepassen van onderzoek op alle drie aspecten van het menselijk lichaam:
- het bewegingsapparaat, gevormd door botten, spieren, pezen, gewrichten, wervels etc.
- de inwendige organen met hun bloedvaten, lymfevaten en besturende zenuwen.
- de schedel en de wervelkolom met daarin het hersenvocht, de vliezen en het zenuwstelsel en al haar functies.
Eerst wordt een uitgebreide anamnese afgenomen m.b.t. de ziektegeschiedenis en voedingsgewoonten. Vervolgens vindt een lichamelijk onderzoek plaats op de drie, hierboven genoemde, onderling afhankelijke systemen, door bewegingsonderzoek met behulp van specifieke technieken. De osteopaat is in staat de minieme bewegingen van het lichaam in al deze weefsels te voelen en te interpreteren. Op basis van de ziektegeschiedenis en de gevonden resultaten wordt een behandelplan opgesteld, waarbij gebruik wordt gemaakt van manipulaties en specifieke weefseltechnieken, gericht op herstel van de mobiliteit. Zowel onderzoek als behandeling worden uitsluitend met de handen uitgevoerd.
Daarnaast kunnen adviezen voor thuis gegeven worden in de vorm van leef-, houdings- en voedingsadviezen. Doel van de gehele behandeling is de harmonie in beweeglijkheid van alle weefselstructuren te herstellen, hierdoor het zelfherstellende vermogen van het lichaam in gang te zetten en te komen tot een zo optimaal mogelijk functioneren.
Effectiviteit
Er zijn geen onderzoeken specifiek over de effecten van behandeling bij Parkinsonpatiënten bekend. We weten dus niet of er positieve resultaten zijn bij klachten voorkomend bij de ZvP. De osteopathie vormt een zelfstandige tak van aanvullende geneeskunde, die zich richt op functionele stoornissen van alle weefsels en kan mogelijk effect hebben bij o.a.:
- Rug- en nekproblemen: pijn, lumbago, hernia, blokkades, spierstijfheid, beperkte beweeglijkheid.
- Gewrichtsproblemen: pijn, frozen shoulder, tenniselleboog.
- Hoofdpijn: spanningshoofdpijn, migraine, duizeligheid.
- (Sport)letsels: verstuikingen, herhaalde ontstekingen, tendinitis, krampen, pijnen.
- Orgaanklachten: zure oprispingen, maagzuur, opgeblazen gevoel, darmklachten, constipatie, verteringsklachten.
Een osteopaat komt ook vaak in beeld als een klacht hardnekkig blijkt. Bijvoorbeeld als gezegd wordt: ‘met deze pijn moet u maar leren leven.’ Ook bij onbegrepen klachten, als een arts het niet meer weet of onderzoeken niets bijzonders laten zien, kan een osteopaat mogelijk helpen. Er zijn nog (te) weinig onafhankelijke meta-analyses gemaakt van de gedocumenteerde effecten van osteopathische behandelmethoden (osteopathic manipulative treatment - OMT). Er is wel geconcludeerd dat OMT een significant positief effect heeft op lage rugklachten (drie onderzoeken) en kaakgewrichtsklachten (één onderzoek). Zie linken bij ‘literatuur en bronvermelding’.
Veiligheid
Osteopathie, mits uitgevoerd door een erkend osteopaat, is een veilige behandelmethode. Gebaseerd op principes uit anatomie, fysiologie, neurologie en embryologie. De osteopaat behandelt volwassenen, kinderen, baby’s en zwangere vrouwen.
Behandelaars en therapeuten
In Nederland zijn osteopaten verenigd in de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie (NVO). De NVO maakt deel uit van een organisatiestructuur met een kwaliteitsregister (NRO), een stichting voor wetenschappelijk onderzoek (SWOO) en het College voor Osteopathie (CvO). De opleidingen voor osteopathie zijn particuliere opleidingen en kunnen vier tot zeven jaar duren. Hiervoor is een HBO (para)medische opleiding vereist, zoals fysiotherapeut of arts. Wanneer men dit niet heeft, dient men een propedeusejaar medische basiskennis op HBO- niveau te volgen. Een gediplomeerd osteopaat staat geregistreerd bij het Nederlands Register voor Osteopathie (NRO) of de Nederlandse Osteopathie Federatie (NOF) en is te herkennen aan de titel D.O.- MRO (Diploma Osteopathie - Member of the Register of Osteopaths). Het is altijd mogelijk om te vragen of een osteopaat ervaring heeft in het behandelen van Parkinsonpatiënten.
Vergoeding verzekeraars
Osteopathie wordt door vrijwel alle zorgverzekeraars vergoed vanuit het aanvullende pakket. Het is raadzaam bij uw eigen verzekeraar navraag te doen. Alleen de behandelingen van een geregistreerd osteopaat komen in aanmerking voor vergoeding. Dit vanwege de kwaliteitseisen die het register stelt en waar verzekeraars zich achter hebben geschaard. Op dit moment wordt in Nederland osteopathie door zorgverzekeraars nog gezien als een alternatieve behandelwijze. De Nederlandse Vereniging voor Osteopaten maakt zich hard voor de erkenning van osteopathie als reguliere geneeskunde in Nederland. Het Beroepscompetentieprofiel levert hier een belangrijke bijdrage aan. Het Nederlandse Register voor Osteopathie is nog niet bijgeschreven in het keurmerkregister van VWS.
Literatuur en bronvermelding
Boek ´Geneeswijzen in Nederland´, Paul van Dijk, arts
http://www.osteopathie.eu/nl/osteopathie/wat-doet-een-osteopaat
http://www.college-sutherland.nl
http://www.osteopathiefederatie.nl/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23372389 , https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26927908 , https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19766977