Wat is integratieve geneeskunde?
1 juli 2014
De term integratieve geneeskunde is in 1999 ontstaan in de Verenigde Staten toen een aantal universitair medische centra zich verenigden in het Consortium of Academic Health Centers for Integrative Medicine. Zij vonden het tijd om zich sterk te maken voor een integrale gezondheidszorg, met als doel het stimuleren van gezondheid.
Thans werken in de VS meer dan zestig medisch academische centra samen aan de ontwikkeling van integratieve geneeskunde (IM) door middel van onderzoek en opleiding. In Europa, met name in Duitsland en Engeland, vinden ook talloze ontwikkelingen plaats op het gebied van IM. Enkele ziekenhuizen in Nederland verkennen de mogelijkheden van IM of onderzoeken of ze op dit gebied iets kunnen opstarten. Het eerste Nederlandse ziekenhuis dat IM biedt is het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis. Diverse instellingen voor ouderenzorg in Nederland passen, naast reguliere zorg, ook complementaire zorg toe in de praktijk.
Omschrijving van de behandeling
Integrative Medicine is een zorgvisie die zich richt op vitaliteit, welbevinden en mogelijkheden en niet zozeer op ziekte, klachten en beperkingen. De relatie tussen behandelaar en patiënt speelt daarbij een belangrijke rol. IM legt de nadruk op het vermogen van het lichaam om te genezen. Teneinde het zelfhelend vermogen te optimaliseren richt IM zich op zowel de fysieke als de mentale en emotionele aspecten van de mens. Al deze dimensies zijn relevant om ziekte en gezondheid te kunnen begrijpen. Uitgangspunt is dat de wisselwerking tussen lichaam en psyche wordt erkend en wordt betrokken bij preventie en herstel van ziekte. IM is gefocust op de minst invasieve, minst toxische en minst dure methode om gezondheid te stimuleren en combineert waar mogelijk wetenschappelijk bewezen reguliere behandelingen met complementaire behandelingen. Bij het streven naar zo goed mogelijke genezing worden naast het lichaam ook andere aspecten van de persoon betrokken. Binnen de visie van IM wordt de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt voor zijn of haar gezondheid en behandeling erkend. De pijlers van IM zijn preventie, het inzetten van de meest effectieve therapie (regulier en/of complementair), de essentiële individuele arts-patiëntrelatie en het gebruik maken van een helende omgeving. Ook voeding, beweging en ontspanning kunnen een belangrijk deel van het behandelplan zijn.
Effectiviteit
Amerikaanse onderzoeken (o.a bij Duke, Harvard, Stanford en Mayo Clinic) hebben de gunstige werking van IM inmiddels duidelijk gemaakt. Belangrijk is dat de patiënt zelf ook aangereikt krijgt wat hij/zij kan bijdragen aan een zo goed mogelijke balans, zowel in preventie als herstel van ziekte. Binnen IM ligt de nadruk niet op ziekte en bestrijding van symptomen, maar op gezondheid en welbevinden, met uitbreiding naar behoud en herstel van vitaliteit en zingeving. Regulier gebruikte methoden worden daarbij geïntegreerd met wetenschappelijk bewezen complementaire technieken. In Nederland biedt het Nationaal Informatie en Kenniscentrum Integrative Medicine (NIKIM) voor medisch specialisten en andere geïnteresseerde professionals een netwerk voor IM. Voor Parkinsonpatiënten staat deze wijze van behandelen helaas nog in de kinderschoenen.
Behandelaars
Speciaal daartoe opgeleide (huis-)artsen en specialisten (in Nederland helaas nog schaars).
Vergoeding verzekeraars
Het reguliere deel van de behandeling door huisarts of specialist zal normaal vergoed worden. Niet geïntegreerde aanvullende therapieën zullen in de regel gedekt zijn onder een aanvullende dekking.
Literatuur
Benson H.M.D., Harvard Medical School, Mind/body Interventions, HealthCare and Mind/Body Medical Centers, September 22, 1998
Karlien Bongers en Astrid Koppen, Integrative Medicine, Arbeiderspers, sept. 2011 (Nederlandstalig)
David A., Translating guidelines into practice, Can. Med. Assoc. Journal, augustus 1997,157(4)
Hardon, A. Applied Health Research, Anthropology of health and health care. 3th edition 2001, amsterdamhink, Margret, Integrative Medicine in het Slotervaartziekenhuis. De belemmerende en bevorderende factoren met betrekking tot de implementatie van Integrative Medicine in het Slotervaartziekenhuis. Vumc, 2006
Kathi J. Kemper, Sunita Vohra, Richard Walls, Task Force on Complementary and Alternative Medicine, Provisional Section on Complementary, Holistic and Integrative Medicine, The use of complementary and Alternative Medicine in Pediatrics, Pediatrics 122(6): 1374. (2008)
Kliniken Essen-Mitte, Der Aufbau der Abteilun für Naturheilkunde und Integrative Medizin.
NPCF, De kwaliteit van de gezondheidszorg in patiëntenperspectief (Deze brochure bevat de kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief over alternatieve geneeswijzen.)
Rakel. D, A. Weil, Philosophy of Integrative Medicine
Santa Ana, C., The adoption of complementary and alternative Medicine: a framework for decision making. Journal of healthcare management 46:4 2001
Visser A, Busch M, Wysmans M, Nota Complementaire Zorg. Utrecht: Forum Complementaire zorg, 2004
Vohra, S, Feldman, K, et al. Integrating complementary and alternative Medicine into academic medical centers: Experience and perceptions of nine leading centers in North America. BMC Health services research. 2005.
Ardesch, Simone, Mednet okt. 2013 “Meer interesse voor Integrated Medicine”
Bronvermelding
NIKIM - IOCOB - Van Praag Instituut - Simone Ardesch - Louis Bolk Instituut
Met bijzondere dank aan Simone Ardesch (IM opgeleid huisarts met praktijk Idomind te Amsterdam) en Inge Boers (arts/onderzoeker Louis Bolk Instituut)