Dramatherapie en parkinson
1 mei 2014
In Nederland werden in de jaren '20 en '30 musici en beeldend kunstenaars ingezet bij de behandeling en begeleiding van patiënten. In eerste instantie dienden de kunstzinnige uitingen van de patiënten voornamelijk psychiatrisch-diagnostische doeleinden. Geleidelijk aan werden de therapeutische elementen in de verschillende expressievormen herkend.
De methodiek en systematiek, toegespitst op gerichte behandeling, werd verder ontwikkeld. In de jaren vijftig kwam de creatieve therapie als specialisatie op eigen benen te staan. Dramatherapie was één van de eerste erkende creatieve therapieën. De toenemende professionalisering leidde tot het ontstaan van specifieke beroepsopleidingen op Hbo-niveau, het oprichten van beroepsverenigingen en een Register voor Vaktherapeuten: SRVB. Sinds 2004 bestaat de Masteropleiding Vaktherapieën.
Beschrijving van de therapie
Dramatherapie is een behandelvorm die zich richt op psychische, sociale en/of emotionele problemen. Het doel is om deze problemen op te heffen, overwinnen, onderkennen, verminderen of accepteren. Binnen dramatherapie wordt gebruik gemaakt van verschillende theaterwerkvormen en expressietechnieken, zoals bijvoorbeeld rollenspellen, maskers, improvisatiespel, theaterteksten, regisseren, dichten en decors maken. Het Griekse woord ‘drama’ betekent handelen en daar ligt ook het accent binnen dramatherapie. Dramatherapeuten behandelen cliënten met een breed scala aan psychosociale-, emotionele-, motorische- en gedragsproblemen alsmede psychiatrische stoornissen. De problematiek die door dramatherapeuten wordt behandeld, heeft in het algemeen biologische, sociale-, emotionele en psychische componenten of achtergronden en kan zich afspelen binnen diverse levensgebieden. Cliënten kunnen tot alle leeftijdsgroepen behoren: kinderen, volwassenen en ouderen. Dramatherapeuten bieden (proces)diagnostiek voorafgaand aan de behandeling, waaronder individuele- en groepstherapieën.
Effectiviteit en veiligheid
Dramatherapie kan helpen bij het vitaal houden van parkinsonpatiënten. De therapie begint doorgaans met een observatieperiode. In deze observatie wordt gekeken op welke manier de beperkingen van de patiënt binnen het dramatisch spel zichtbaar worden. Ook wordt gekeken of drama bij de patiënt past en een bijdrage kan leveren aan het omgaan met of beperken van de klachten. In de meeste gevallen wordt in de observatieperiode bepaald welke spelvorm het meest geschikt is en in hoeverre men in staat is zich in de therapie te uiten. De elementen van spel worden door de therapeut methodisch zo toegepast, dat deze als veilig worden ervaren. Dit nodigt uit tot het vormgeven en uiten van emoties, ervaringen en ideeën. De “alsof” situatie biedt de mogelijkheid te experimenteren met nieuw gedrag. Dramatherapie baseert de methoden en werkvormen mede op bestaande kennisvelden zoals psychologie, psychotherapie en orthopedagogiek. Het Expertisecentrum Morbus Parkinson van de Frankelandgroep in Schiedam is één van de behandelcentra in Nederland met een dramatherapeute in dienst.
Behandelaars
Dramatherapeuten zijn lid van de Nederlandse Vereniging voor Dramatherapie (NVDT). Als zelfstandige beroepsvereniging is deze lid van de Federatie Vaktherapeutische Beroepen (FVB). Naast deze basislidmaatschappen is het mogelijk als therapeut opgenomen te worden in een (kwaliteits-)register (SRVB) die specifieke eisen stelt aan opleiding, werkervaring, bij- en nascholing, intervisie en supervisie. De opleiding tot dramatherapeut is door de overheid erkend.
Vergoeding door verzekeraars
Een aantal zorgverzekeraars heeft dramatherapie opgenomen in het aanvullende vergoedingenpakket. In sommige gevallen kan een beroep worden gedaan op het Persoonsgebonden budget (PGB).
Literatuur
Boeken:
“In scene” G. Cleven “Dramatherapie en ervaringsgerichte werkvormen in hulpverlening en begeleiding”, Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum
“Handboek creatieve therapie” Henk Smeijsters - Uitgeverij Coutinho
“Creatieve therapie” Eveline Grabau en Henriette Visser - Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum
Bronvermelding
Interview met Yolanda Myerscough, studente dramatherapie en stagiaire bij een parkinsonproject van zorgcentrum Frankeland in Schiedam.
Websites:
- Nederlandse Vereniging voor Dramatherapie (NVDT): www.dramatherapie.nl
- Federatie Vaktherapeutische Beroepen (FVB): www.fvbvaktherapie.nl.
- Stichting Register Vaktherapeutische Beroepen (SRVB): www.registervaktherapie.nl