Preventieve geneeskunde

Preventieve geneeskunde – geneeskunde om ziekte te voorkómen in plaats van te genezen – wint snel terrein; steeds meer wetenschappers doen onderzoek naar de mogelijkheden om met behulp van leefstijlaanpassingen ziekte te voorkomen. Nu de kosten van de gezondheidszorg de pan uit rijzen, wordt het immers steeds interessanter om te kijken hoe mensen zelf een bijdrage kunnen leveren aan een langdurige gezondheid, en hoe met een gezonde leefstijl het risico op het krijgen van bepaalde ziektes verkleind zou kunnen worden. Naast voldoende bewegen en gezond eten zou ook het regelmatig beoefenen van yoga daar best eens een belangrijke rol in kunnen spelen.

Wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van yoga

Een groep Amerikaanse onderzoekers liet acht mensen met parkinson twee keer per week yoga doen. Na 12 weken werden deze mensen vergeleken met vijf proefpersonen die ook parkinson hadden, maar geen yoga deden. De kwaliteit van leven van de acht was verbeterd, en ook hun score op de MDS-UPDRS (De Movement Disorders Society Unified Parkinson Disease Rating Scale, een maat voor de ernst van de aandoening) was verbeterd.

Een ander onderzoek, uit Hong Kong, laat zien dat yoga, mindfulness en ademoefeningen mensen met de ziekte van Parkinson helpen om beter om te gaan met depressies en spanningen. Proefpersonen die yoga deden werden vergeleken met een groep mensen die alleen fysieke rek- en strekoefeningen deden. Beide groepen mensen hadden parkinson, waren nog mobiel en liepen zonder stok. In beide groepen was het effect van de fysieke oefeningen vergelijkbaar, maar in de groep die yoga deed, was een afname van spanningen en depressie te zien, leken mensen beter met de problemen die parkinson meebrengt te kunnen omgaan en meldden ze een betere kwaliteit van leven.

Meta-analyse

Zo zijn er meer onderzoeken, die allemaal één ding gemeen hebben: ze zijn nogal klein van opzet en dus is het lastig om er algemene conclusies uit te trekken die aan alle wetenschappelijke onderzoeksregels voldoen. Naar verwachting worden de komende jaren meer en grootschaligere onderzoeken opgezet. Dat is ook de conclusie van een meta-analyse (een onderzoek waarbij de uitkomsten van meerdere – kleinere - onderzoeken op een rijtje worden gezet) uit 2021. Voor deze analyse keken wetenschappers naar verschillende onderzoeken, en stelden vast in hoeverre aan alle regels voor wetenschappelijk onderzoek werd voldaan. Uiteindelijk doorstonden tien studies deze selectie; deze vormen de basis voor de meta-analyse. Ook hierin kwam een verbetering van motorische vaardigheden naar voren bij de mensen die aan yoga deden (gemeten met de MDS-UPDRS). De stabiliteit verbeterde, angst en depressie verminderden en de kwaliteit van leven werd als beter ervaren. Zoals gezegd stellen de onderzoekers van de meta-analyse echter dat meer en grootschaligere onderzoeken nodig zijn om deze conclusies te bevestigen.

In Nederland komt ook meer belangstelling voor yoga als onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Dr. Anouk van der Heide van de Radboud Universiteit in Nijmegen bijvoorbeeld doet onderzoek naar stress en parkinson, en het effect dat mindfulness hierbij kan hebben. In het Yoga4Parkinson oefenboek zegt ze hierover: ‘Hoewel het lastig is om dit op een goede wetenschappelijke manier te onderzoeken, denken we wel degelijk dat je zelf invloed kunt uitoefenen op de mate waarin je stress ervaart. Door bijvoorbeeld aan yoga te doen, mindfulness te beoefenen of bewuster met je adem aan de slag te gaan, zou je wellicht het gevoel van stress kunnen reduceren.’

Ook onderzoekster Nienke de Vries van de Radboud Universiteit is geïnteresseerd in het effect van yoga op de symptomen van parkinson. Zij gaat dit, met steun van onder andere Yoga4Parkinson, wetenschappelijk onderzoeken door de ervaringen van deelnemers aan Yoga4Parkinsonlessen te inventariseren en te analyseren. Wij houden u op de hoogte.  

Expertise yogadocenten

Als onafhankelijke belangenbehartiger van iedereen met de ziekte van Parkinson en Parkinsonisme vindt de Parkinson Vereniging het belangrijk dat yogadocenten die les geven aan mensen met parkinson een bepaald niveau van expertise hebben om deze lessen op verantwoorde wijze te kunnen geven.

Yogadocenten die voldoen aan dit expertiseniveau (zie hieronder voor de voorwaarden) krijgen de gelegenheid zich te laten opnemen in het kwaliteitsregister Yoga4Parkinson. Alleen yogadocenten met deze inschrijving worden vermeld in de beweegzoeker op de website van de Parkinson Vereniging en worden daarmee door de vereniging aanbevolen.

Voorwaarden voor opname in het kwaliteitsregister Yoga4Parkinson

De yogadocent:

• heeft de e-learning Sporttrainersvoorparkinson.nl afgerond
• heeft de specialisatie-opleiding Yoga4Parkinson of Yoga bij Parkinson gevolgd en afgerond
• is aangesloten bij het kenniscentrum van Yoga4Parkinson
• (of yogastudio) beschikt over een klachtenregeling
• heeft een aansprakelijkheidsverzekering afgesloten
• handelt conform de richtlijnen in de privacywet AVG
• gaat akkoord met vermelding op de websites die verwijzen naar gecertificeerde Yoga4Parkinsondocenten

Rechten en plichten

Iedere inschrijving in het kwaliteitsregister is strikt persoonlijk en geldt niet voor andere docenten die werkzaam zijn onder dezelfde praktijknaam.

De yogadocent

1. onderschrijft de missie en doelen van Yoga4Parkinson en het kwaliteitsregister Yoga4Parkinson.
2. handelt conform deze doelen.
3. begeleidt mensen met parkinson.
4. plaatst op zijn/haar website een link naar de website van Yoga4Parkinson en de Parkinson Vereniging.
5. plaatst desgewenst het logo van Yoga4Parkinson en/of de Parkinson Vereniging op zijn/haar website.
6. houdt zijn/haar kennis actueel door het volgen van tenminste één bijscholings- of intervisie-dag per jaar.
7. wordt vermeld op de websites van Yoga4Parkinson en de Parkinson Vereniging (mits ingeschreven in het kwaliteitsregister).
8. betaalt eenmalig inschrijvingskosten en jaarlijks een contributie.

Ga terug naar de startpagina van het themadossier over bewegen