parkinson en glyfosaat
Veelgestelde vragen over
Veelgestelde vragen over
Laatst gewijzigd op: 27-11-2023
Parkinson is de snelst groeiende neurologische aandoening ter wereld, met ruim 10 miljoen diagnoses wereldwijd – een aantal dat naar verwachting de komende 50 jaar zal verdubbelen [1]. Er is geen medicijn. De oorzaak is onbekend, maar mensen met een familiegeschiedenis van de ziekte hebben een hoger risico. De toegenomen blootstelling aan luchtvervuiling, pesticiden en oplosmiddelen kan het risico op parkinson ook verhogen.
Parkinson ontstaat wanneer hersencellen die dopamine aanmaken, een chemische stof die o.a. beweging coördineert, stoppen met werken of afsterven. Het is een progressieve aandoening – de drie meest zichtbare symptomen zijn tremor (trillen), traagheid van beweging en stijfheid (spierstijfheid). Andere symptomen zijn onder meer psychische stoornissen, verminderde mobiliteit, slaapstoornissen en stemming en cognitieproblemen, autonome disfunctie en een aanzienlijk verminderde kwaliteit van leven.
Lees hier meer over de ziekte van Parkinson
[1] Dorsey ER, Sherer T, Okun MS, Bloem BR. The emerging Evidence of the Parkinson Pandemic. J Parkinson Dis. 2018;8(s1):S3-S8. doi: 10.3233/JPD-181474. PMID: 30584159; PMCID: PMC6311367.
Laatst gewijzigd op: 27-11-2023
Er zijn steeds meer aanwijzingen voor een verband tussen blootstelling aan pesticiden en parkinson, alzheimer, verschillende soorten kanker, longaandoeningen, reproductieve problemen en immuniteitsproblemen.
Pesticiden worden vaak in combinatie gebruikt en deze cocktails van pesticiden veroorzaken waarschijnlijk meer schade aan de biodiversiteit en de gezondheid dan afzonderlijke factoren. Er is echter weinig onderzoek naar gedaan, deze cocktails worden niet getest bij de goedkeuring van pesticiden. De huidige toelatingsregels voor bestrijdingsmiddelen zijn niet voldoende om het risico op hersenziekten zoals parkinson te kunnen inschatten.
Laatst gewijzigd op: 27-11-2023
Glyfosaat is het meest gebruikte pesticide in Europa. Het middel vertegenwoordigt een derde van alle herbiciden gebruik [2]. Het wereldwijde gebruik van glyfosaat in de landbouw bedroeg in 2014: 746.580 ton. Respectievelijk 18% en 92% van alle gebruik van pesticiden en herbiciden wereldwijd.
Glyfosaat wordt gebruikt voor een breed scala aan toepassingen zoals onkruidbestrijding, afsluiting van afdekgewassen, beëindiging van tijdelijk grasland, verdroging van gewassen en oogsthulp.
U kunt worden blootgesteld aan glyfosaat als u het op uw huid of in uw ogen krijgt of inademt wanneer u het gebruikt. Glyfosaat blijft dagen of maanden in het milieu aanwezig. Velen van ons worden dagelijks blootgesteld aan glyfosaat. Het wordt geassocieerd met verlies van biodiversiteit en bijensterfte. Daarnaast zijn er steeds meer aanwijzingen dat het gebruik van glyfosaat een risico oplevert voor de volksgezondheid.
[2] Antier, C. et al. Glyphosate use in the European agricultural sector and a framework for its furthur monitoring. Sustainability 12, 5682 (2020)
Laatst gewijzigd op: 27-11-2023
Er zijn steeds meer aanwijzingen dat glyfosaat een mogelijke oorzaak is van parkinson [3, 4, 5, 6, 7, 8]. Hoewel dit bewijs niet doorslaggevend is, is er voldoende bewijs om uiterst bezorgd te zijn dat er een zogenaamd biologisch plausibel verband bestaat tussen blootstelling aan glyfosaat en schade aan het specifieke hersengebied dat betrokken is bij de ziekte van Parkinson. Uit een groot aantal onderzoeken is gebleken dat boeren een aanzienlijk verhoogd risico op parkinson hebben, en hetzelfde geldt voor bewoners die in de buurt van landbouwgrond wonen.
Laatst gewijzigd op: 21-12-2023
Sinds 2015 zijn er in Europa grote discussies geweest over een verbod op glyfosaat, toen het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in een beoordeling van glyfosaat concludeerde dat de stof ‘waarschijnlijk kankerverwekkend was’ voor mensen’[9]. In daaropvolgende beoordelingen hebben de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid en het Europees Chemisch Agentschap geconcludeerd dat glyfosaat niet kan worden geclassificeerd als kankerverwekkend. Op basis van aanhoudende debatten heeft de Europese Commissie in 2017 de overeenkomst verlengd met goedkeuring van glyfosaat, maar voor slechts nog eens 5 jaar. Dit werd in 2022 nog eens verder verlengd met één jaar.
Op 28 november 2023 de besloot de Europese Commissie om Glyfosaat weer voor 10 jaar goed te keuren, op 29 november 2023 gepubliceerd in de ‘Official Journal of the EU’.
[9] Kudsk, P. & Mathiassen, S. K. Regulering van pesticiden in de Europese Unie en de controverse over glyfosaat. Wiet Sc. 68, 214–222
Bron tijdlijn: https://food.ec.europa.eu/plants/pesticides/approval-active-substances/renewal-approval/glyphosate_en?#proposal-ms
Laatst gewijzigd op: 27-11-2023
Er bestaat brede consensus bij de EFSA (European Food Safety Authority) en nationale en internationale parkinson-experts dat het huidige autorisatiebeleid daarin niet voorziet, door het geheel ontoereikende inzicht in het risico op neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson [10, 11, 12, 13, 14, 15].
Deze bezorgdheid komt voort uit de volgende zaken:
[10] EFSA, Workshop on the EFSA NAMs project on environmental neurotoxicants. 2022: Available upon request
[11] Meerman, J., et al., Neurodegeneration in a regulatory context: The need for speed. Curr Opin Toxicol, 2023. 33:100383.
[12] Van der Gaag, B.L., et al., [Risk factors for Parkinson's disease: possibilities for prevention and intervention]. Ned Tijdschr Geneeskd, 2023. 167.
[13] Bloem, B.R. and J. Hoff, De Parkinson Pandemie - een recept voor actie. 2021: Poiesz.
[14] Dorsey, E.R. and B.R. Bloem, The Parkinson Pandemic-A Call to Action. JAMA Neurol, 2018. 75(1): p. 9-10.
[15] Heusinkveld, H., et al., Gewasbeschermingsermingsmiddelen en neurodegeneratieve ziekten: mogelijkheden om de toelatingsvereisten te verbeteren, in 2021-0153. 2021, RIVM: website
[16] Bailey, D.C., et al., Chronische blootstelling aan een glyfosaatbevattend pesticide leidt tot mitochondriale disfunctie en verhoogde reactieve zuurstof soortenproductie in Caenorhabditis elegans. Environ Toxicol Pharmacol, 2018. 57: p. 46-52
[17] Yang, A.M., et al., Associatie tussen glyfosaatniveaus in de urine en de lichte keten van neurofilament in serum in een representatieve steekproef van Amerikaanse volwassenen: NHANES 2013-2014. J Expo Sci Environ Epidemiol, 2023.
Laatst gewijzigd op: 27-11-2023
Het voorzorgsbeginsel stelt: 'Als van een product, een actie of een beleid het vermoeden is dat er risico is op veroorzaken van schade aan de gezondheid of aan het milieu, dan moeten beschermende maatregelen worden genomen tot dat er voldoende wetenschappelijk bewijs is.' Met andere woorden, bij twijfel niet toelaten!
De afgelopen decennia is gebleken dat er onvoorziene negatieve effecten optreden als gevolg van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, zoals insectensterfte en een verhoogd risico op de ziekte van Parkinson. Daarom roepen wij de lidstaten op om deze middelen te verbieden.
Laatst gewijzigd op: 20-12-2023